Telewizor szumi w tle, a Ty bezwiednie zerkasz na te migające obrazy, kompletnie się w nie nie angażując? Kiedyś doszedłem do wniosku, że może warto spróbować czegoś innego – w końcu istnieje mnóstwo sposobów na to, by przyjemnie spędzić czas, niekoniecznie wpatrując się w ekran. Postanowiłem więc przeprowadzić swoisty eksperyment: na jakiś czas zamienić telewizję na radio i przekonać się, czy faktycznie poczuję różnicę. Ten pomysł tak mnie pochłonął, że po kilku dniach nie chciałem wcale wracać do starego nawyku. Ciekawi Cię, jak to wyglądało w praktyce?
Pierwsze zetknięcie z ciszą wizualną
Na początku najbardziej intrygujące było to, że mój wzrok przestał być bombardowany kolorowymi scenami i dynamicznymi reklamami. Nagle zauważyłem, że w domu zrobiło się jakoś spokojniej, bez tych ciągłych bodźców zachęcających do przyklejenia wzroku do ekranu. W radiu mogłem wybrać dowolną stację: czasem informacyjną, czasem muzyczną, a czasem taką, gdzie dziennikarze opowiadali o kulturze czy życiu codziennym. Zaskoczyło mnie, jak przyjemne stało się tło dźwiękowe, które nie zasłania mi świata obrazami, lecz daje mi swobodę w wyobrażaniu sobie tego, co słyszę.
Gdy słuchałem słuchowisk, czułem się trochę jak dziecko, które może tworzyć w głowie własne sceny na podstawie samych dźwięków i głosów aktorów. To niesamowite doświadczenie, bo każdy z nas wizualizuje to inaczej. Brak ekranu nie odebrał mi przyjemności z kontaktu z historią – wręcz przeciwnie, pozwolił mojej wyobraźni pracować na najwyższych obrotach. To zupełnie jak z czytaniem dobrej książki.
Intensywność dźwięku zamiast natłoku obrazów
Kiedyś wydawało mi się, że telewizor to podstawowe źródło informacji: wiadomości, programy dokumentalne, sport. Jednak radio również potrafi dostarczyć sporo wiedzy o świecie. Co ciekawe, słuchając serwisów informacyjnych w stacjach radiowych, rzadziej się rozpraszałem. Nie miałem chęci zerknąć na obrazki, bo ich po prostu nie było. Skupiałem się na słowie mówionym i dzięki temu więcej rzeczy do mnie trafiało.
Ten eksperyment okazał się też przełomowy, jeśli chodzi o codzienną wielozadaniowość. W trakcie gotowania obiadu albo sprzątania mieszkania nie muszę już mieć włączonego telewizora, który przykuwa wzrok i często rozprasza. Wystarczy radio, którego słucham przy okazji i czerpię z tego sporą przyjemność. Można powiedzieć, że dzięki temu wniosłem do swojego domu nieco więcej harmonii – nie gonię już za kolejnymi programami, które i tak w większości oglądałem bezwiednie, a jedynie towarzyszy mi przyjemny dźwięk, muzyka lub rozmowy prowadzone w studio.
Nowe spojrzenie na rozrywkę
Jeśli na co dzień jesteś przyzwyczajony do wideo (nie tylko w telewizji, ale i na platformach internetowych), odkrycie „świata radia” może być swego rodzaju pobudką dla wyobraźni. Zaskakujące, ile można sobie dopowiedzieć, kiedy słyszy się tylko głosy! W audycjach literackich, w słuchowiskach czy nawet podczas reportaży radiowych zaczynasz budować własne obrazy sytuacji w głowie, co w przypadku telewizji jest często narzucane przez z góry ustaloną wizualną narrację.
Okazało się, że podmiana telewizora na radio nie tylko nie pozbawiła mnie przyjemności konsumowania treści, ale dodała do mojego życia pewną dawkę tajemniczości. Każdy głos zaczął mieć inny odcień, każda wypowiedź mocniej przykuwała moją uwagę. Nawet w trakcie relacji sportowych emocje nie były mniejsze – komentatorzy radiowi potrafią słowem malować sytuację na boisku równie barwnie jak kamera telewizyjna pokazuje to w czasie rzeczywistym.
Więcej wolnego czasu i… zdrowia?
Może zabrzmi to nieco górnolotnie, ale słuchanie radia pomogło mi w lepszym zarządzaniu czasem. Oglądając telewizję, łatwo wpaść w pułapkę ciągłego „przełączania kanałów” czy automatycznego odpalania kolejnych odcinków serialu. Radio nie stwarza takiego poczucia ciągłego niedosytu – audycja trwa określoną liczbę minut, po czym przychodzi pora na kolejną, a my w międzyczasie możemy zająć się czymś innym.
Dodatkowo zyskujemy coś dla oczu – przerwa od patrzenia w ekran może mieć dobry wpływ na wzrok, zwłaszcza jeśli większość dnia spędzamy przed komputerem w pracy. Mniej skupiania się na kolorowych obrazach to często mniej zmęczenia i przy okazji mniejsza ochota na sięganie po przekąski, które w trakcie seansów telewizyjnych stają się nierzadko stałym elementem wieczornego rytuału.
Trudności i kompromisy
Oczywiście nie wszystkie programy da się zastąpić radiem. Jeśli jesteś pasjonatem filmów akcji czy kochasz oglądać mecze z precyzyjną powtórką każdej bramki, nie oszukujmy się – radio nie odda w pełni tych wrażeń. To, co audio, zawsze będzie bazować na słowie i wyobraźni, nie dostarczając Ci bezpośrednich obrazów. Dlatego warto podejść do całego pomysłu elastycznie: nie chodzi o to, żeby zupełnie wyrzucić telewizor, ale raczej by przekonać się, że istnieje alternatywa, w której nieobecność obrazu nie oznacza nudy.
Zdarza się też, że w radiu przegapisz ciekawe dialogi czy nie zapiszesz nazwy piosenki, bo komentarz prowadzącego pojawił się w trakcie szumu z zewnątrz. Z drugiej strony – nie mamy kontroli pauzy ani przewijania tak łatwo, jak w telewizji internetowej czy na platformach streamingowych. W tym właśnie leży urok radia – jest bardziej ulotne, wymaga Twojego skupienia w danym momencie.
Co wyniosłem z tego eksperymentu?
Nie porzuciłem telewizora na zawsze, bo wciąż lubię obejrzeć mecz lub ciekawy dokument i serial. Jednak radio wnosi do mojej codzienności spokój i zachętę do zwolnienia tempa, a jednocześnie pozwala mi wykonywać inne czynności bez zamartwiania się, że coś mnie ominie. Dużo łatwiej jest mi też zasnąć, kiedy przed snem nie wpatruję się w ekran. Zredukowanie bodźców wzrokowych okazało się dla mnie znacznie korzystniejsze niż przypuszczałem.
Jeśli kusi Cię, by spróbować podobnego podejścia, polecam zrobić to na własnych zasadach. Zacznij od kilku dni, żeby przekonać się, jak reagujesz na tę zmianę. Może się okazać, że odkryjesz nową pasję w słuchaniu audycji publicystycznych albo zakochasz się w klimatycznych audycjach muzycznych. Jeśli nie, po prostu zyskasz więcej wolnego czasu i odrobinę wyciszenia!
