Czy warto mieć filtr do wody? Fakty i mity

Zastanawiałeś się kiedyś, czy woda z kranu na pewno jest bezpieczna do picia? Usłyszałeś od znajomych, że filtr do wody to tylko niepotrzebny wydatek? Różne opinie krążą wokół tego tematu, a jedne potrafią wywoływać niepokój, inne – nieźle namieszać w głowie. Wiele osób obawia się o jakość kranówki, bo przecież woda to życie i chcemy dbać o zdrowie. W końcu nie ma nic przyjemniejszego niż pyszna szklanka orzeźwiającej wody, prawda?

Pozwól, że zerknę na fakty i mity, z którymi sam się spotkałem. Wielokrotnie słyszałem, że „przecież w Polsce mamy tak czystą wodę, że filtrowanie to zbędny gadżet”. Inni upierali się, że filtry ratują świat przed górą plastikowych butelek. Przyjrzymy się więc temu tematowi bliżej i spróbujemy rozwiać kilka wątpliwości. Zaczynamy!

Czy woda w Polsce jest bezpieczna?

Zacznijmy od tego, co najważniejsze – bezpieczeństwo. Na szczęście w Polsce mamy dość restrykcyjne normy dotyczące jakości wody dostarczanej do mieszkań. Miejskie przedsiębiorstwa wodociągowe regularnie ją badają, monitorując między innymi poziom chloru, żelaza, manganu czy bakterii. Z reguły kranówka nadaje się do picia bez przegotowania, bo spełnia normy stawiane przez odpowiednie instytucje. Ale czy to oznacza, że jest idealna?

• Woda z kranu często bywa chlorowana, co czasem nadaje jej charakterystyczny zapach i smak.
• Rury, przez które płynie, nie zawsze są w najlepszym stanie, zwłaszcza w starszych budynkach, co może wpływać na jej ostateczną jakość.
• Jeśli mieszkasz w okolicy z wysokim poziomem twardości wody, możesz zauważyć szybko osadzający się kamień na czajniku czy armaturze.

Te czynniki nie sprawiają automatycznie, że woda staje się niezdrowa, ale dla niektórych osób (szczególnie tych wrażliwych na smak i zapach) są istotne. Wtedy pojawiają się filtry, które mają za zadanie poprawić jej jakość i smak.

Rodzaje filtrów i ich zadania

Jeśli kiedykolwiek rozglądałeś się za filtrem do wody, pewnie zauważyłeś, że oferta jest naprawdę spora. Dla ułatwienia możemy podzielić je na kilka podstawowych grup:

1. Dzbanki filtrujące – najpopularniejsze i najtańsze rozwiązanie, idealne dla singli lub niewielkich rodzin. Wkład z węglem aktywnym usuwa głównie chlor i związki odpowiadające za nieprzyjemny smak oraz zapach.
2. Filtry nakranowe – małe urządzenia mocowane bezpośrednio na baterię. Przefiltrują wodę na bieżąco, ale mają ograniczoną wydajność.
3. Filtry podzlewozmywakowe – bardziej wydajne, montowane pod zlewem. Mogą zawierać kilka wkładów (np. węgiel aktywny, zmiękczacz, membranę ultrafiltracyjną).
4. Systemy odwróconej osmozy – najbardziej zaawansowane, eliminują nawet bardzo drobne zanieczyszczenia, w tym niektóre bakterie i wirusy. Bywają jednak dość drogie i wymagają sporo miejsca.
5. Filtry prysznicowe – rzadziej wspominane, ale przydatne dla osób z wrażliwą skórą. Usuwają część chloru i innych substancji, poprawiając komfort kąpieli.

Każdy rodzaj filtra ma swoje zalety i ograniczenia. Dzbanki filtrujące są tanie, ale ich wkłady trzeba regularnie wymieniać, a z kolei duże systemy RO świetnie oczyszczają wodę, jednak są sporym wydatkiem.

Fakty – co daje filtr do wody?

1. Poprawa smaku i zapachu
   To chyba najprostsze i najbardziej wyczuwalne, zwłaszcza jeśli Twój węch jest wrażliwy. Filtry z węglem aktywnym niwelują zapach chloru, a przez to woda staje się przyjemniejsza do picia.
2. Ochrona przed niektórymi zanieczyszczeniami
   Filtry węglowe i membranowe pomagają usuwać częściowo metale ciężkie, herbicydy, pestycydy czy mikroplastik (który, jak się okazuje, niestety bywa obecny w wodzie z różnych źródeł). Wciąż dyskusyjne jest, czy te ilości w wodzie kranowej są na tyle istotne, by koniecznie się ich pozbywać, jednak wiele osób woli mieć dodatkowe zabezpieczenie.
3. Zmniejszenie zużycia plastiku
   Picie wody filtrowanej w domu może ograniczyć liczbę plastikowych butelek, które kupujemy, a potem wyrzucamy. To z kolei przekłada się na mniejszy ślad środowiskowy i może dać satysfakcję, że robimy coś dobrego dla planety.
4. Wygoda
   Jeśli masz dzbanek filtrujący, nie musisz biegać do sklepu za każdym razem, gdy skończy Ci się woda butelkowana. Przydaje się to szczególnie w upalne dni lub przy dużej rodzinie.

Mity – o czym warto zapomnieć?

„Filtr sprawi, że woda będzie krystalicznie czysta i zdrowsza niż górski strumyk!”
Nie, nie demonizujmy wody z kranu, ale też nie idealizujmy roli filtra. Pamiętaj, że nawet najlepszy filtr nie jest w stanie wyłapać wszystkiego w 100%. Woda najpewniej będzie czystsza w zakresie smaku i zapachu, czasem usunięte zostaną niektóre pierwiastki i związki, ale to nie jest gwarancja „zdrowia w pigułce”.

„Raz kupiony filtr działa wiecznie”
Niestety, nic nie jest wieczne – wkłady trzeba wymieniać, membrany oczyszczać lub wymieniać. Jeśli tego nie zrobisz na czas, filtr może być siedliskiem bakterii i zamiast poprawiać jakość wody, tylko ją pogorszy.

„To tylko marketing, w Polsce mamy najlepszą wodę na świecie”
Prawda leży pośrodku. Owszem, w Polsce mamy dość restrykcyjne normy, ale realia są różne. Nie wszędzie rury są w świetnym stanie, a i tak niektórzy nie lubią posmaku wody kranowej. Filtr może wtedy pomóc, a marketingowcy z pewnością nie lubią mówić o żadnych wadach, co jest normalnym działaniem w każdej branży.

Kiedy szczególnie warto rozważyć filtr do wody?

• Jeśli masz dzieci lub osoby starsze w domu, dla których jakość wody i jej smak mają większe znaczenie zdrowotne.
• Gdy mieszkasz w rejonie o wysokiej twardości wody – filtr zmiękczający może skutecznie ograniczyć kamień, co docenisz, patrząc na czajnik i urządzenia AGD.
• Jeśli zależy Ci na ekologii i chcesz ograniczyć zużycie plastiku.
• Gdy kranówka w Twoim mieście faktycznie ma intensywny zapach chloru lub mało przyjemny posmak.
• Jeżeli po prostu wolisz wodę butelkowaną, a chciałbyś przejść na kranówkę z oszczędności i wygody.

Drobiazgi, o których warto pamiętać

• Zawsze sprawdzaj rekomendowany czas wymiany wkładu filtrującego i nie odkładaj tego „na potem”.
• Jeśli wyjeżdżasz na dłużej i nie korzystasz z filtra, po powrocie wymień wkład, aby uniknąć rozwoju bakterii.
• Przed zakupem filtra warto zrobić badanie wody w sanepidzie lub w prywatnym laboratorium. W ten sposób dowiesz się, jakie dokładnie parametry ma Twoja woda i dopasujesz filtr do faktycznych potrzeb.
• W miarę możliwości wybieraj renomowanych producentów – filtry no-name, choć kuszą ceną, nie zawsze gwarantują jakość.

Nowe perspektywy wody

Woda to temat bez dna – z jednej strony prosta kwestia, z drugiej pełna niuansów. O ile polskie przepisy dbają o jej podstawową jakość, tak nasza wygoda i subiektywne wrażenia smakowe zależą już tylko od nas i ewentualnie od porządnego filtra. Jeśli więc cokolwiek Cię niepokoi w kranówce albo po prostu szukasz sposobu na mniejszą ilość plastiku w koszu, filtr może być tym brakującym elementem układanki.

Jeśli wolisz naturalną kranówkę – śmiało korzystaj, bo w większości przypadków jest zupełnie w porządku. Ważne, by pić wystarczająco dużo i dbać o nawodnienie – reszta to już kwestia gustu, potrzeb i możliwości finansowych.